In vier weken tijd werk ik hier in Livingstone voor drie touroperators/agencies. Bij Maano Adventures was ik al eerder via de PUM, de andere twee waren niet eerder PUM klant omdat ze niet aan de criteria voldeden. Ik werk zes dagen per week van acht tot vijf (zaterdag iets vroeger naar huis). Daarnaast heb ook een paar jonge mensen die ik coach/help. Daar gaat de vrije dag en een deel van de avonden aan op.
Ik kom hier nu tien jaar en heb een eindeloze reeks bedrijven van PUM advies mogen voorzien. De grootste klapper werd steeds gemaakt doordat we een grote internationale markt binnen bereik brachten met nieuwe online kanalen (eigen site, maar natuurlijk ook portals als booking.com en Tripadvisor). En dat heeft zijn vruchten afgeworpen: er is een heel rijtje dat een mooie groei heeft doorgemaakt. En daar gaat het bij de PUM projecten om: met groei van het MKB werkgelegenheid creëren. (= drie maaltijden per dag, = kids naar school, = geld voor gezondheidszorg)
Degene die ik het langste ken is Sonile Tembo. Die leerde ik 10 jaar terug kennen toen ze manager was bij mijn allereerste klant in Livingstone, Woodlands Lodge. Het was al snel duidelijk dat zij heel wat meer in haar mars had dan een kleine lodge te runnen. Haar droom? Een eigen lodge. In de jaren erna heeft ze meegedaan met een paar cursussen die ik hier heb gegeven. Daarna kwam ik haar weer tegen als manager bij een luxere lodge. Twee jaar terug was ze van de partij op een heel avontuurlijke reis naar Liuwa in het westen van Zambia. Ik heb alle stappen kunnen volgen in het verwezenlijken van haar droom: de bouw van de lodge die ze nu runt op een duurzame en sociale grondslag.
Nu is het klaar en ben ik overdonderd door het werkelijk geweldige resultaat: een prachtig complex net buiten Livingstone met 10 luxe kamers gelegen in een tropische tuin met zwembad, restaurant en spa: Nkhosi Livingstone Lodge and Spa. Ze heeft het ook allemaal heel slim aangepakt: al voor de bouw zijn ze struiken en bomen gaan planten, waardoor er bij de opening al een mooie tuin lag. Ik vind het ontzettend leuk er een steentje aan te hebben bijgedragen, al zegt Sonile dat ze het aan mij te danken heeft, Dankjewel, lieve schat, maar je hebt het toch allemaal zelf gedaan!
De PUM support is voor de klanten bijna gratis. Jullie belastingbetalers betalen er aan mee. Al heel lang vind ik dat locale marketeers mijn werk zouden moeten overnemen. Dat bleek een flinke uitdaging, Uiteindelijk heb ik drie protegés gecoacht, die websites bouwen en andere marketing diensten leveren. Maar dat zijn zeker nog geen florerende eenmansbedrijfjes.
Deze reis maak ik niet meer onder de vlag van PUM (=gestopt in Zambia) en ik had me voorgenomen om dit de laatste keer te laten zijn dat ik als vrijwilliger (dus gratis) werk en dat lokalen het definitief moeten gaan overnemen. En als ze één van die drie protegés inhuren, wil ik die verder ondersteunen. Dan ben ik nog als vrijwilliger betrokken maar verdient er hier in ieder geval iemand een boterham mee (waarschijnlijker is trouwens dat het Nshima wordt ipv die volkorenboterham).
Eén ervan is Emmanuel: vorig week had hij al een klus gekregen van mijn eerste bedrijf dat ik hier deze ronde help, vandaag heeft hij ook een vast contract gekregen bij nummer twee: Maano Adventures, die wildwatervaren op de Zambezi aanbiedt. Je kunt rustig zeggen dat ik een goede dag had!
De vraagt doemt wel meteen op of dit dat ook mijn laatste bezoek aan Zambia is. Zou best eens kunnen. Ik vind het leuk hier te werken en heb ook een aantal vrienden gemaakt. Maar ik geloof niet dat ik hier weken zou willen zitten zonder wat om handen te hebben. En met al die olifanten overal valt er ook niet bar veel te fietsen.